BETER GOED GEJAT DAN SLECHT BEDACHT?

Als je vroeger de beste poppetjes op de stoep maakte met krijt, dan was je creatief. Daar moest je iets mee doen, hoorde je vaak. In de grotemensenwereld is creativiteit in mijn beleving iets anders: het steeds maar weer vernieuwende ideeën op tafel leggen. En dan zo goed en toch simpel dat anderen zeggen “dat had ik ook wel kunnen bedenken”, maar het ondertussen niet hebben bedacht. Creativiteit is voor een deel talent, maar dat betekent niet dat je niet creatief kunt worden. Je kunt het actief trainen. Iedere keer wachten, de klok dichter naar die deadline zien kruipen en maar wachten op dat briljante idee hoeft dus niet. Er zijn technieken die je helpen creatiever te zijn. Zo kun je ook met die naderende deadline de creativiteit in jezelf naar boven halen. Een aantal van die technieken: ​

1. Random Stimulation Kijk om je heen. Wat zie je? Een shiny rode fiets mét toeter? Hoe zou je het probleem van de klant met behulp van die fiets oplossen? Of zie je een stekelig egeltje kruipen? Hoe zou dat egeltje kunnen helpen om de doelstelling te behalen. Door jezelf te dwingen de random objecten te verwerken in de oplossing, kom je vrij van je vaste denkpatroon en ontstaat er een creatieve oplossing die later kan worden bijgeschaafd naar de meest passende oplossing. Het is belangrijk dat vooraf het probleem of de doelstelling duidelijk op papier staat.

​​

2. 5W-methode Wie? Wat? Waar? Wanneer? Waarom? Stel alle vragen een aantal keer, alsof je een kleuter van vier bent. Irritant, maar je dwingt jezelf om iets steeds beter, of in ieder geval ‘anders’ uit te leggen. De ‘hoe-vraag’ laat je achterwege. In de creatieve fase is het belangrijk helemaal los te komen van concrete tegenwerpingen. Die komen later wel.

3. Brainwriting Brainwriting is een vorm van brainstormen, waarin ideeën worden opgeschreven in plaats van geroepen. Tegelijkertijd gaan alle blaadjes met ideeën een plaatsje naar rechts en moet je in proberen te haken op het idee dat er al staat. Zo kom je los van je eigen associaties en worden ideeën steeds rijker aangevuld.​​

Zo zijn er nog veel meer technieken. Google maar eens op ‘creatief denken’ of ‘creatieve technieken’ voor meer inspiratie en creativiteit. Creatief denken, maar toch hetzelfde resultaat? Hoewel creativiteit bijna synoniem staat voor nieuw, blijkt dit niet altijd op te gaan. De hersenen van creatievelingen werken associatief en daar komen soms vergelijkbare concepten uit naar voren. Qua idee én qua uitvoering zijn er regelmatig vergelijkbare uitingen uitgegeven. Copycats of stom toeval? Op http://www.joelapompe.net/ worden al deze vergelijkbare uitingen verzameld. Erg de moeite waard!

Er zijn voorbeelden die zo schandalig zijn gejat, dat ik me afvraag hoe die mensen hun naam er aan hebben durven koppelen. Ondertekend door ‘imitator’ zou passender zijn. Toch kreeg ik ooit van een creatieve docent een wijze raad tijdens een discussie over wie iets als eerste had verzonnen. Dat advies luidde: “Wij creatievelingen leven in dezelfde tijdsgeest, worden opgevoed in een vergelijkbare cultuur, hebben gezamenlijke interesses, horen veel van hetzelfde nieuws en worden vaak gestimuleerd door dezelfde trends. Ben je dan echt zo egoïstisch om te denken dat jij de enige bent die dit heeft kunnen verzinnen?” Ik vind zeker dat daar een kern van waarheid in zit. Ik heb projectgroepen die praktisch in quarantaine zaten met zelfde ideeën naar buiten zien komen. Oordeel dus niet te snel. De echte copycats vallen door de mand als hun werk regelmatig verdacht op iets anders lijkt, in zowel idee als executie. Of denk jij daar anders over?