Gekeken naar het aantal digitale abonnees, laten alle kranten in het derde kwartaal van 2014 namelijk een stijging zien ten opzichte van het tweede kwartaal. Grootste groeiers: de Volkskrant (van 53.347 digitale abonnementen naar 57.365) en de Telegraaf (van 23.041 naar 26.681). Bij de overige dagbladen zijn de digitale oplagestijgingen misschien wat minder in het oog springend, maar er is in ieder geval sprake van een stijging.
Gered?
Is hiermee de krantensector ook gered? Nee, zo zwart-wit is het (helaas) niet. De toename van het aantal digitale abonnementen is vooralsnog niet voldoende om de terugloop in papieren abonnementen op te vangen. Alleen de Volkskrant weet de papieren oplagedaling te compenseren met digitale lezers. Een beloning voor hun online focus, zo lijkt het. Een ander probleem is dat de prijzen voor een digitaal abonnement lager liggen dan wat je betaalt om iedere dag een papieren krant te ontvangen. Aan een digitale abonnee wordt simpel gezegd minder verdiend.
Digitale mogelijkheden
Het succes van online diensten zoals Blendle en De Correspondent laat zien dat er zeker mogelijkheden liggen op digitaal vlak. Ook de toename van het aantal digitale abonnees is een teken aan de wand. De vraag is alleen hoe dagbladen nog beter kunnen inspringen op de veranderende leescultuur onder Nederlanders. Interessant is wat Rob Wijnberg, oud-hoofdredacteur van NRC.next en oprichter van De Correspondent, hierover in een interview met de Volkskrant zegt:
Kranten zien innoveren als aanpassen: we doen dit nu op papier, als we het ook nog doen op de iPhone 6 is het goed. Dat is een oppervlakkige gedachte, er is sprake van een veel fundamentelere verandering van de relatie met de lezer.
Moreel gevoel
Oftewel: er is een radicalere verandering onder krantenredacties nodig om lezers bij de krant te blijven betrekken. Wijnberg noemt dit het ontwikkelen van ‘een soort moreel gevoel’: “Journalistiek is niet langer eenrichtingsverkeer, maar tweerichtingsverkeer.”
Wijnbergs eigen De Correspondent is hier een goed voorbeeld van. Redacteuren met elk hun eigen specialisme geven op deze nieuwssite hun visie op actuele ontwikkelingen. Voor het platte nieuws nemen lezers geen abonnement op De Correspondent, het is de duiding van het nieuws waar ze naar op zoek zijn. De Correspondent heeft op dit moment naar eigen zeggen meer dan 30.000 abonnees.
Ook Blendle toont een mogelijke richting waarin de krantenwereld zich zal bewegen. Lezers hoeven niet langer een abonnement op een hele krant of tijdschrift te nemen, maar kunnen kiezen uit losse artikelen. Hierbij betalen ze per artikel en een deel van dit bedrag gaat naar het tijdschrift of krant waar het artikel oorspronkelijk is verschenen. Zonder krant dus geen Blendle.
Deze blogbijdrage begon met de vaststelling dat de papieren oplage van kranten al tijden daalt, maar dat er hoop gloort aan de digitale horizon. Het is alleen de vraag of hier sprake is van een zonsopgang of –ondergang voor krantenredacties. De behoefte aan nieuws en duiding van nieuws blijft bestaan, zie het succes van Blendle en De Correspondent, dus het lijkt op een zonsopgang. Maar dan zullen kranten zich wel meer moeten gaan zien als ‘nieuwsmakers en –duiders’ en niet meer sec als krant.
