— giel3fm (@giel3fm) 27 november 2015
Hashtags om de wereld te verbeteren. Hashtags om medeleven te betuigen. Hashtags om persoonlijke zorgen te uiten. Een interessante trend die momenteel een enorm hoogtepunt lijkt te kennen.
Amper een maand geleden stonden social media vol met #PrayForParis en #JeSuisEnTerrasse. Beide bedoeld om Parijs, na de gruwelijke terroristische aanslagen, een hart onder de riem te steken.
— Roel van Velzen (@VanVelzenMusic) 14 november 2015
Opzichzelfstaand een zeer sympathieke gedachte waar natuurlijk niets mis mee is. Maar tegelijkertijd roept het gebruik van hashtags in dit soort moeilijke en gevoelige situaties vragen op: Kunnen we met het verspreiden en het gebruiken van hashtags de wereld inderdaad mooier maken?
Effectief mechanisme
In een artikel dat in #25 van Adformatie is gepubliceerd, over het eten van chilipepers ten behoeve van het broeikaseffect, stelt Martin Peters Ginsborg (ECD bij Anomaly Amsterdam) over #FeelingTheHeat het volgende:
“Het is een simpel, doch effectief mechanisme, dat jou laat ervaren wat onze planeet voelt. Om eerlijk te zijn, streven we met al ons werk hetzelfde doel na: met simpele, rake, ideeën een frame bieden over iets wat nu gebeurt en iedereen aangaat.”
De hashtag als effectief mechanisme vind ik een bijzondere gedachte. Wanneer hele groepen uit de maatschappij er maar genoeg aandacht aan besteden op hun Twitter-, Facebook- of Instagram-account, komt de hashtag tot leven. Blijkbaar schuilt in het simpele symbooltje #, tot 2007 slechts een ondefinieerbare toets op je telefoon, de enorme kracht om bepaalde zaken op zowel de maatschappelijke als politieke agenda te zetten.
Zeg Het
Dat bleek onder andere maar weer eens begin november. Cabaretière Anke Laterveer vertelde in de talkshow Pauw over dat seksueel geweld dat haar was overkomen. Op Twitter werd hier fel en niet altijd even vriendelijk over getweet. Als tegenactie bedacht Laterveer een online actie en riep #zeghet in het leven. Ze riep hiermee andere slachtoffers op, om op social media ook hun verhaal te delen. Bedoeling van de actie was om onderwerpen als seksueel geweld en intimidatie bespreekbaar te maken en het debat over deze topics aan te gaan. Gevolg was dat Twitter zo’n beetje ontplofte met de hashtag en vele pijnlijke, schrijnende en moeilijke ervaringen werden gedeeld.
— Anke (@ankelaterveer) 2 november 2015
Persoonlijk ben ik nogal geschrokken van wat deze hashtag teweegbracht. In een maatschappij waarin we denken dat álles bespreekbaar is, blijkt de drempel om over dit soort zaken te praten, nog altijd veel te hoog. Een medium als Twitter bood blijkbaar op dat moment wél het juiste platform. Dat is in mijn ogen even mooi en goed als schokkend. Waarom wordt het nu wel gedeeld? Waarom juist op Twitter, is het de relatieve vluchtigheid en anonimiteit van het medium?
Intellectuele luiheid
Een voorbeeld als #ZegHet toont de kracht van hashtags duidelijk aan en dat is alleen maar te prijzen. Het is wel zo dat de meeste topics die met een hashtag worden gelabeld, vaak gevoelige en ingewikkelde onderwerpen zijn waaraan een hashtag misschien niet altijd recht doet. Kitty Herweijer heeft zo haar ideeën over het gebruik van hashtags in dit soort situaties en omschrijft dit in haar sterke betoog als volgt:
“Dit soort onderwerpen hebben een debat nodig, in plaats van emotioneel geschreeuw en hysterie dat regelmatig niet gebaseerd blijkt op feiten…De personen die de hashtags gebruiken denken misschien dat ze laten zien dat ze ergens om geven, maar meer nog laat het zien dat ze intellectueel lui zijn.”
Dat is misschien erg stellig gezegd, maar wat dit betreft ben ik het wel met haar eens: de besproken onderwerpen laten zich niet vangen in een hashtag. Het gebruik van hashtags is erg nuttig om informatie te delen, betrokkenheid te creëren en aandacht te vragen. Een hashtag is, zoals Peters Ginsborg zegt, een “krachtig middel om een frame te bieden over iets wat nu gebeurt en iedereen aangaat”.
Maar het gebruik van een hashtag mag het maatschappelijke of politieke debat achter het vaak gevoelige onderwerp nooit doen verdoezelen. Dus na het verspreiden en delen op social media gaan we wat mij betreft met zijn allen, als intellectuele en actieve personen, de échte discussie over het #onderwerp aan.
