Of het nu een persbericht of een blog is, een artikel voor een magazine of een stukje voor een nieuwsbrief: aan de creatie van tekst gaat tegenwoordig vaak een Zoom- of Teams-call vooraf. Het afgelopen jaar vonden we allemaal onze eigen modus operandi in het voeren van die gesprekken, en inmiddels heeft iedereen wel een idee van wat voor hem of haar werkt. Maar interviewtechnieken zijn als Pokémon: er zijn honderden verschillende soorten, en welke je kiest is nogal afhankelijk van diverse omstandigheden. In deze blog deel ik drie tactieken waarmee jij het beste uit je (digitale) interview kunt halen.
Noot: Welke manier van werken jouw voorkeur ook heeft, er zijn een paar basisregels waar elk interview aan zou moeten voldoen. Allereerst heeft een opname altijd de voorkeur. Misschien gooit je kat een pak fristi over je aantekeningen of misschien kom je erachter dat je iets minder goed begrijpt dan je dacht. Daarnaast spreekt het voor zich dat je een gesprek zo goed mogelijk voorbereidt, en je de vragen die je sowieso wilde stellen binnen handbereik hebt.
1. De notulist
Vroeger, toen ringtonen nog monotoon waren en telefoons geen opname-functie hadden, was een notitieblokje één van de belangrijkste wapens van journalisten. In gesprek met experts, getuigen of wie-dan-ook, hielden verslaggevers een gesprek gaande terwijl zij aantekeningen op papier krabbelden. Daar werden schrijvers behendig in: ze leerden systemen om aantekeningen ter plekke te rangschikken en te linken, en konden zodra ze gingen typen vrij precies het gesprek reconstrueren. Steno is een verloren kunst en laten we eerlijk zijn: niemand heeft nog een werkende vulpen. Maar notuleren kan ook digitaal.
Je kunt er in je call voor kiezen om alles wat je gesprekspartner zegt meteen te notuleren. Tekstschrijvers weten de weg op hun toetsenbord en kunnen hele zinnen vaak binnen seconden op het scherm hebben staan. Deze techniek heeft als voordeel dat je ná het gesprek met kant-en-klare quotes en zinnen kunt slepen, en het geraamte van je tekst al snel ná je gesprek klaar kunt hebben. Er is alleen één enorm nadeel aan het direct noteren van je input. Je haalt de vaart uit je gesprek. De blik van je gesprekspartner, die na elke goede quote een halve minuut van zijn leven aan zich voorbij voelt trekken terwijl jij je toetsenbord bespeelt, is vaak niet fraai. ‘De notulist’ is een aanrader voor klussen waar haast achter zit.
Voor: meteen schrijven = meteen verwerken
Tegen: haalt de vaart uit het gesprek
2. De multi-tasker
Het is niet moeilijk een manier te bedenken waarop je een groot deel van de voordelen uit de notulist behoudt, zonder dat je jouw scherm de aandacht geeft die je ook aan je partner had kunnen besteden. Je kunt ook gewoon niet naar je tekst kijken. Blind typen is overschat, maar blind bijna goed typen is enorm waardevol. ‘De multi-tasker’ is een tactiek waarbij je met je gesprekspartner blijft praten, zonder stiltes te laten vallen en zonder aandacht voor hem of haar te verliezen. Maar je probeert óók op te schrijven wat er besproken wordt, en liefst zo letterlijk mogelijk. Lukt dat je?
Waarschijnlijk niet, maar er zijn gesprekken denkbaar waarbij je géén precieze quotes nodig hebt, en waarbij je als schrijver al dermate goed op de hoogte bent van de materie dat je aan een half woord – letterlijk – genoeg hebt. Schrijf je bijvoorbeeld veel persberichten voor een organisatie en moet er één klein berichtje snel de deur uit, dan kun je de input via deze manier nog sneller verzamelen, en het is nog een fijner gesprek óók. Pro-tip: mocht je deze methode kiezen en je denkt dat het even te snel gaat, noteer dan simpelweg de tijd van het gesprek in je aantekeningen. Want als het goed is neem je het gesprek op, zodat je er later naar terug kunt luisteren.
Voor: snelle, persoonlijke methode
Tegen: minder precies, waardoor ingewikkelde content en quotes lastiger zijn
3. De Late Night Host
Als je de tijd hebt voor een goed gesprek en (vooral) het uitwerken ervan, dan moet je die tijd nemen. De ‘Late Night Host’ zorgt voor de meest natuurlijke gesprekken én tot de meest precieze uitwerking. Door een zogeheten host te spelen, praat je met je gesprekspartner omdat je het precieze verhaal wilt achterhalen, niets méér en niets minder. Je hebt je vragen en aantekeningen waar je terloops op kunt spieken, maar bent vooral bezig met luisteren. Je neemt namelijk alles op, dus het uitwerken komt later wel.
Het voordeel van het achteraf uitschrijven van je informatie is dat je zowel tijdens als na het gesprek de volledige aandacht bij je gesprekspartner hebt. Je kunt scherper inspelen op onverwachte antwoorden of zijsporen in het gesprek en tijdens het uitwerken van de antwoorden denk je gedwongen na over wat je schrijft. Zo verzin je nieuwe invalshoeken en hoor je op een natuurlijke manier wat de juiste quotes zijn.
Voor: de meest precieze uitwerking en het meest aandachtige gesprek
Tegen: uitwerking achteraf kan soms langer duren
Met behulp van deze verschillende tactieken kun jij het beste uit jouw interviews halen. Zoals je ziet, zijn er bij iedere benadering genoeg voor- en tegenargumenten te benoemen. Kijk welke tactiek het beste bij jou past en voor je het weet, kun je ieder interview moeiteloos (en met een eigen tactiek!) afnemen.
